Gỗ bàng – Đặc điểm, công dụng và phân loại

Cây gỗ bàng – Một loại cây thân gỗ khá quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, không phải ai cũng có những thông tin chi tiết về loại gỗ này. Vậy gỗ bàng có đặc điểm, công dụng và được phân loại như thế nào? Hãy cùng Thư Viện Gỗ đi tìm câu trả lời nhé!

Thông tin về gỗ bàng

Cây bàng là một cây thân gỗ thuộc họ trâm bầu, có tên khoa học là Terminalia catappa. Bàng nằm trong Nhóm gỗ 5: Những loại gỗ phổ biến trong xây dựng và làm đồ nội thất. Môi trường sống chủ yếu của bàng là những vùng nhiệt đới.

Hiện tại, nguồn gốc của loài cây này vẫn chưa được xác định chính xác. Bởi từ nhiều nguồn thông tin khác nhau, nguồn gốc của bàng có thể đến từ Ấn Độ, bán đảo Mã Lai hay New Guinea.

Ở Việt Nam, bàng không chỉ là cây cảnh quan quen thuộc như bằng lăng; mà rất nhiều nơi thân gỗ của bàng cũng được ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Các bộ phận khác của bàng cũng là vị thuốc quen thuộc trong các bài thuốc dân gian để chữa các bệnh khác nhau. Ngoài ra, còn một số loại bàng khác như bàng Singapore, bàng gai, bàng lá nhỏ,… sẽ được sử dụng vào các mục đích khác nhau.

Bàng cũng là nguyên liệu để làm đồ nội thất quen thuộc của nhiều gia đình, bởi bàng có thân gỗ chắc và chống thấm nước khá tốt.

Đặc điểm của cây gỗ bàng

Để hiểu rõ hơn về loài cây này, trước hết hãy cùng đi tìm hiểu về đặc điểm hình thái cũng như đặc điểm sinh thái của cây nhé!

Đặc điểm hình thái

Với những cây bàng trưởng thành, chiều cao thân cây có thể lên tới 35m; thân gỗ to mọc thẳng đứng, tán xòe rộng. Các tán là thẳng, thường mọc đối xứng trên các cành ngang. Khi cây càng có tuổi thọ cao; các tán lá sẽ càng phẳng hơn để tạo thành hình tương tự như cáu bát, và mọc trải rộng, tỏa ra xung quanh. Cành bàng cứng, giòn.

Lá của cây có hình trứng, kích thước to; có màu xanh sẫm hoặc màu đỏ vàng, cả 2 mặt của lá đều có độ bóng. Mùa khô thường là mùa lá rụng của bàng. Vào thời kỳ lá rụng, màu của lá sẽ chuyển dần sang màu nâu vàng hoặc đỏ hồng rất đẹp mắt.

Mùa hạ là mùa hoa của bàng. Hoa của loài cây này có màu trắng hơi xanh; đường kính hoa khoảng 1cm. Thuộc loại hoa đơn tính cùng gốc. Trên cùng một cây sẽ có cả hoa đực và hoa cái.

Quả của bàng có màu xanh lục khi còn non; còn khi chín quả sẽ có màu vàng và chuyển dần sang màu đỏ. Quả bàng thuộc loại quả hạnh có một hạt; chiều dài quả từ 5-7 cm. Quả bàng có thể ăn được có vị hơi chua; quả bàng khi non sẽ có màu xanh lục, dần dần sẽ chuyển sang vàng và khi chín sẽ có màu đỏ.

Đặc điểm sinh thái

Chúng ta cũng có thể dễ dàng bắt gặp cây bàng ở những vùng nhiệt đới. Cây gỗ bàng là loại cây rất dễ sinh trưởng, không cần chăm sóc nhiều; những nơi đất ẩm và có đủ ánh nắng chính là địa hình thích hợp cho cây sinh sống.

Công dụng của cây gỗ bàng

Ở nước ta, cây bàng được trồng rất phổ biến ở những nơi như: công viên, sân trường, cây bóng râm đường phố,… Một số giống cây bàng khác còn là loại cây lý tưởng để làm cây cảnh mang ý phong thủy.

Gỗ của cây bàng có màu đỏ, thường được dùng để làm đồ nội thất bởi tính chất gỗ rắn chắc và khả năng chống thấm nước khá tốt. Tại Polynesia gỗ bàng này được dùng để đóng các loại canoe (xuồng gỗ).

Ngoài ra, một số bộ phận của cây còn được dùng để làm dược liệu. Lá bàng có thể nấu nước uống như trà giúp chữa bệnh tiêu chảy hay để làm thuốc chữa một số bệnh về gan. Phần vỏ gỗ có khả năng chống thấm nước rất tốt nên có thể dùng để đóng các loại cano. Hay phần hạt bàng là nguyên liệu để làm mứt.

Phân loại gỗ bàng

Trên thế giới có rất nhiều loại bàng, dưới đây Thư Viện Gỗ sẽ giúp bạn cập nhật thông tin chi tiết về một số loại được trồng phổ biến ở Việt Nam.

Cây bàng Singapore

Loại bàng được yêu thích và sử dụng nhiều làm cây cảnh trồng trong nhà, bởi loại bàng này có khả năng thanh lọc không khí rất tốt.

Tên khoa học của loại bàng này là Ficus Lyata, nước ta là nơi có khí hậu khá thích hợp cho loàn bàng này nên có thể dễ dàng bắt gặp bàng Singapore ở nhiều nơi.

Tương tự như một số loại bàng khác, lá bàng Singapore có kích thước to, màu xanh đậm và có hình bầu tròn. Chiều cao thông thường của giống bàng này sẽ từ 40cm – 2m.

Cây bàng Đài Loan

Điểm khác biệt của loại bàng này so với các giống bàng khác chính là phần lá, các tán lá nhỏ hẹp, thân lá thuôn dài và mọc hướng lên vừa phải.

Bàng Đài Loan có ít hoa và quả cũng nhỏ hơn. Tuy nhiên, điều này cũng chính là ưu điểm khiến cho bàng Đài Loan được lựa chọn rất nhiều để làm cây cảnh quan, làm đẹp công trình. Bởi bàng Đài Loan không chiếm quá nhiều diện tích, cũng không mất quá nhiều công để dọn lá và quả của cây.

Bàng biển

Loại bàng này còn có tên gọi khác là cây bồng bồng, có tên khoa học là Calotropis gigantea. Kích thước của cây cũng không quá cao, chỉ từ 4-6m. Hoa của cây có màu trắng hoặc đốm hồng. Bàng biển được trồng rất nhiều ở các khu vực công cộng bởi lá và hoa của cây khá đẹp và bắt mắt.

Bàng vuông

Hay còn được gọi với những cái tên như bàng bí, chiếc bàng, thuốc độc biển; tên khoa học là Barringtonia asiatica. Bàng vuông thuộc loại gỗ có kích thước nhỏ và vừa bởi vậy chiều cao của cây trong khoảng từ 7-25m.

Tại một số rừng đước ở Malaysia hay những vùng bị ngập mặt là nơi bàng vuông sinh trưởng nhiều. Thân cây sẽ có chất độc và cả chất saponin, đó cũng là lý do vì sao loại bàng này có tên là thuốc độc biển; ở một số nơi người ta đánh bắt cá bằng cách hạ độc được lấy từ hạt cây.

Bàng lá đỏ

Loại cây quen thuộc trên đường phố của Việt Nam với ấn tượng màu lá đỏ vào mỗi mùa thu. Bàng lá đỏ còn trở thành một trong những cảnh quan tuyệt đẹp ở các thành phố du lịch như: Hà Nội, Hội An.

Chiều cao của bàng lá đỏ từ 30-40m, phiến lá to và hơi thuôn về phần cuống lá. Điểm đặc biệt của bàng lá đỏ chính là màu sắc của lá; ban đầu lá cây có màu xanh sẫm sau đó sẽ chuyển dần sang màu đỏ.

Bàng Nhật

Chiều cao thân cây của bàng Nhật từ 30-40cm, kích thước nhỏ hơn rất nhiều so với các loại bàng khác. Tuy nhiên, loại bàng này vẫn được rất nhiều người yêu thích bởi phần lá cây có hình trái tim giống quạt ba tiêu.

Cây bàng Nhật có màu xanh trắng đan xen nhau giống như cẩm thạch cảm giác rất dịu mắt. Đây cũng là loại cây trang trí nhà được rất nhiều người lựa chọn.

Bàng cẩm thạch

Loại bàng này có xuất xứ từ châu Mỹ, với chiều cao thân cây từ 10-20m. Lá bàng cẩm thạch nhỏ chiều dài chỉ từ 2-5cm.

Có thể dễ dàng bắt gặp cây bàng cẩm thạch tại công viên hay trên vỉa hè, bởi loại bàng này có màu sắc rất hài hòa và đẹp mắt với màu xanh xám hòa cùng với màu trắng kem.

Lời kết

Trên đây là các thông tin về cây gỗ bàng, hầu hết các loại gỗ bàng đều có kích thước vừa và nhỏ nên thường được dùng chủ yếu làm cây cảnh quan hoặc cây trang trí trong nhà. Hy vọng rằng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn các thông tin cần thiết về cây gỗ bàng.

Tìm hiểu thêm thông tin về các loại gỗ khác đã được Thư Viện Gỗ cập nhật tại đây.