Gỗ keo là gỗ gì? Gỗ keo bao gồm những loại nào?

Hiện nay các sản phẩm gỗ keo không còn quá xa lạ trên thị trường gỗ. Vậy gỗ keo là gỗ gì? Bao gồm những loại nào? Hãy cùng Thư Viện Gỗ tìm hiểu nhé!

Gỗ keo là gỗ gì?

Keo có tên khoa học là Acacia, thuộc họ Đậu. Là tên gọi chung của một số loại cây bao gồm cây thân bụi và cây thân gỗ. Loại gỗ này thuộc nhóm III trong bảng phân loại gỗ của Việt Nam.

Trên thế giới có khoảng 1300 loại keo. Chúng phân bố nhiều ở Australia với 950 loài. Ngoài ra, chúng sinh trưởng nhiều ở những vùng nhiệt đới và ôn đới ở cả hai bán cầu, bao gồm châu Phi, châu Mỹ và miền nam châu Á.

Đặc điểm chung của gỗ keo?

Mỗi loại keo sẽ có một đặc điểm riêng. Nhưng hầu hết lá của chúng là loại lá hình lông chim phức, mọc đối xứng nhau và có quả giống quả đậu. Tùy vào từng loại keo, sẽ có loại thân lấy gỗ kích thước thân cây sẽ to hơn so với các loại cây thân bụi. Gỗ keo có đặc tính dai và bền. Các sản phẩm đều được xử lý kỹ nên khả năng chống mối mọt hay va đập cũng rất tốt. Cùng với nguồn cung ứng gỗ ổn định nên giá thành của các loại keo rất hợp lý.

Do có rất nhiều loại nên ứng dụng của chúng cũng rất đa dạng. Người ta sử dụng những cây thân gỗ trong việc xây dựng nhà của, sản xuất đồ nội thất, làm giấy hay cải tạo vườn rừng. Một số loại khác sẽ được sử dụng làm cây cảnh, nhiên liệu, chiết xuất thành nước hoa hay sử dụng làm thuốc trị bệnh.

Ưu nhược điểm của gỗ

-Hầu hết những loại keo ở Việt Nam có chung đặc tính, đó là thân gỗ có độ dẻo dai, chịu được thời tiết khác nghiệt.
-So với một số loại gỗ khác cùng phân khúc, gỗ keo có khả năng bị cong, vênh trong quá trình sử dụng thấp hơn.
-Loại gỗ này là cây trồng phổ biến ở nước ta nền số lượng gỗ dồi dào và chất lượng gỗ đồng đều.
-Keo cũng có giá thành hợp lý và chất lượng cũng không hề thua kém một số loại gỗ nhập khẩu hay các loại gỗ tự nhiên khác cùng phân khúc.
-Một số sản phẩm được xử lý kỹ càng nên khả năng chống mối mọt và va đập mạnh của gỗ rất tốt.

Phân loại gỗ keo và ứng dụng của từng loại

Ở Việt Nam hiện nay, những loại keo được trồng và sử dụng phổ biến đó là: keo lai, keo dậu, keo vàng, keo ghép thanh và keo xẻ.

Keo lai

Đặc điểm

Keo lai có tên khoa học là Acacia auriculiformis mangium hay Acacia hybrid. Chúng có nguồn gốc từ Australia. Ở nước ta, chúng phân bố rải rác ở khắp cả nước, Bình Phước và các tỉnh Nam Bộ là những nơi trồng nhiều loại keo này nhất do cây sinh trưởng tốt ở những vùng thời tiết khô hạn. Khả năng phát triển của cây nhanh và chất lượng gỗ cũng được đánh giá cao.

Chiều cao trung bình của thân cây có thể tới 25-30m, đường kính 60-80cm. Thân cây thẳng và tròn, có nhiều tán cây ở phần ngọn. Lá cây có hình mác, mặt chính có 3-4 gân nổi lên. Hoa của cây là hoa lưỡng tính, mọc thành cụm ơt nách lá, có màu trắng ngà.

Nhìn chung các vườn keo lai đều cho kích thước thân gỗ đồng đều. Thân gỗ có to, tròn và thẳng. Gỗ có màu vàng nhạt hoặc vàng trắng, có vân và có giác lõi phân biệt. Loại keo này cho thân gỗ có kích thước lớn nhất trong các loại keo và đem lại giá trị kinh tế cao.

Ứng dụng

Trước đây loại keo này thường được sử dụng để giấy. Thời gian gần đây những cây có chất lượng tốt còn được sử dụng làm bàn ghế, sàn nhà, các vật dụng gia đình, đồ mộc mỹ nghệ hay một số sản phẩm nội thất để xuất khẩu…

Những cây có thời gian sinh trưởng từ 10 năm trở lên cho thân gỗ to, chắc còn được sử dụng để làm cột nhà, dầm nhà hoặc dựng lán trại…

Keo dậu (bình linh)

Đặc điểm

Vì loại keo này được sử dụng nhiều để làm hàng rào nên người ta thường gọi là keo dậu. Chúng còn được gọi là: bình linh, táo nhơn, bọ chét hay keo giun. Tên khoa học của loại keo này là Leucaena leucocephala. Cây phân bố nhiều ở miền nam Trung Bộ như Khánh Hòa và một số vùng miền khác nơi đất thoát nước, ít chua. Keo dậu có thể sống được ở những nơi đất mặn vừa ven biển. Khi còn non cây không sống được ở những nơi úng nước do cây ưa sống ở những nơi khô hạn hơn.

Cây có tán rộng, kích thước thân cây không quá lớn, vỏ cây màu xám. Lá cây mọc đối xứng nhau, nhỏ màu xanh đậm. Hoa có hình tròn, màu trắng. Quả mọc thành chùm, chứa hạt, khi chín sẽ có màu đen. Hạt của cây có thể ăn được lúc còn xanh.

Ứng dụng

Keo dậu chủ yếu được dùng để làm than củi hay năng lượng (Theo wikipedia keo dậu cho nguồn năng lượng tương đương 1 triệu thùng dầu hàng năm từ diện tích 120 km²). Sử dụng hạt của cây gieo lên đất, sau khi nảy mầm chúng sẽ có khả năng cải tạo tính chất đất rất tốt nên thường được dùng để phục hồi rừng.

Ở Indonesia, người ta cũng hãy cũng hạt xanh để làm thuốc tẩy giun. Quả và lá của cây cũng được sử dụng để làm thức ăn phụ cho gia súc.

Tuy nhiên, ở một số vùng chúng lại được coi là loại cây xâm hại.

Keo vàng

Đặc điểm

Keo vàng có tên khoa học là Acacia pycnantha thường thấy nhiều ở bán đảo Eyre, tiểu bang Victoria, nam New South Wales, lãnh thổ thủ đô của nước Úc và được bình chọn là quốc hoa của Úc. Cây có chiều cao từ 4-10m. Vỏ cây có màu nâu đậm hoặc màu xám và sần sùi khi già. Lá nhỏ, dài, gần giống hình vòm. Hoa có màu vàng mọc xen kẽ ở cuống lá. Quả có chứa hạt màu nâu hơi dài.

Ứng dụng

Loại cây này chủ yếu được trồng để lấy chất tanin trong vỏ cây. Do thân cây keo vàng có kích thước nhỏ nên thường được sử dụng làm gỗ nhiên liệu và ít được dùng để sản xuất các đồ nội thất.

Keo ghép thanh

Đặc điểm

Loại gỗ này được ghép từ chính những cây keo có kích thướcc nhỏ. Sau khi được khai thác, sẽ được đem hấp sấy, trên dây chuyền sử dụng công nghệ tiên tiến và thiết bị hiện đại. Giúp gỗ loại bỏ được mủ và nhựa của cây.

Loại gỗ này được xử lý kỹ càng nên chất lượng gỗ cực kỳ tốt. Có khả năng chống mối mọt, không bị cong, vênh hay bị co trong quá trình sử dụng. Gỗ có màu sắc đa dạng, bề mặt gỗ được phủ sơn có thể giữ màu tốt và khả năng chống xước cao. Đặc biệt, loại gỗ này cũng chịu được lực va đập mạnh. Gỗ cũng có giá thành tương đối hợp lý.

Trên thị trường hiện nay có những lkiểu keo ghép thanh phổ biến như:

• Ghép nối đầu/ghép finger đứng: Gỗ sẽ được ghép đối đầu. Kiểu ghép này được sử dụng với những thanh gỗ không có cùng độ dài nhưng lại có độ dày bằng nhau. Gỗ sẽ được đánh dấu mộng ở 2 đầu và xẻ theo chiều đứng hình răng cưa. Sau đó, lần lượt ghép các thanh gỗ vào với nhau. Kiểu ghép này sẽ cho những thanh gỗ có chất lượng đồng đều nhưng sẽ có nhược điểm là xuất hiện những vết răng cưa trong quá trình thi công.

• Ghép nối đầu/ ghép finger nằm ngang: Vẫn giống như kiểu ghép ở trên. Nhưng khi thi công gỗ sẽ được xẻ theo chiều dọc và ghép lại cùng nhau. Kiểu ghép này sẽ không có những đường răng cưa nhưng độ bền của gỗ lại không tốt.

Ứng dụng

Loại gỗ này thường được sử dụng để làm giường tầng, tủ quần áo, tủ sách, tủ bếp, kệ, bàn làm việc, bàn học, sàn gỗ, ốp tường…

Keo xẻ

Đặc điểm

Keo xẻ được xẻ trực tiêp từ những thân cây có kích thước nhỏ. Sau khi khai thác gỗ sẽ được xẻ thành những thanh gỗ có kích thước khác nhau. Loại gỗ này có ưu điểm là rất dai và bền. Giá thành của keo xẻ thấp nhất trong các loại keo.

Ứng dụng

Chúng thường được dùng để làm copha, pallet gỗ hay được bán cho những cửa hàng vật liệu xây dựng để sử dụng với nhiều mục đích khác nhau.

Hình ảnh về một số sản phẩm gỗ keo

Kết luận

Gỗ keo rất đa dạng cả về chủng loại. Mỗi loại keo sẽ có những ưu nhược điểm riêng và mang lại giá trị kinh tế khác nhau. Các sản phẩm làm từ loại gỗ này cũng rất đa dạng, chúng được dùng làm nội thất phòng khách, phòng làm việc hay phòng bếp. Nhiều nơi cũng sử dụng keo để làm cây bóng mát ở ven đường quốc lộ, công viên hay sân trường. Loại cây này còn có khả năng cải tạo đất nên được trồng để phủ xanh đồi trọc. Tuy chất lượng gỗ không thể so sánh bằng những loại gỗ tự nhiên khác. Nhưng gỗ keo có đặc tính dẻo dai, bền và có giá thành khá hợp lý.

Tùy vào mục đích sử dụng bạn có thể lựa chọn những loại keo phù hợp. Hy vọng qua bài biết này bạn đã hiểu rõ hơn về gỗ keo và đặc điểm của từng loại keo để lựa chọn được những sản phẩm phù hợp nhất.