Gỗ lim – Cách phân biệt và ưu nhược điểm của gỗ

Gỗ lim là một trong 4 loài gỗ thuộc “bộ tứ thiết”. Vậy gỗ lim là gỗ gì? Cách phân biệt và ưu nhược điểm của gỗ như thế nào? Hãy cũng theo dõi bài viết này của Thư Viện Gỗ nhé!

Gỗ lim là gì?

Gỗ lim bao gồm các loại gỗ như: lim xanh, lim xẹt (lim vang) hay một số loại gỗ nhập khẩu như: lim Lào, lim Nam Phi, Lim Ghana…

Từ xưa đến nay, loại gỗ này rất được ưa chuộng để làm ra các sản phẩm nội thất trong gia đình hay làm cây bóng mát. Vì chúng sở hữu rất nhiều điểm vượt trội như: thân gỗ lớn, tán cây rộng, chất lượng gỗ tốt, bền; vân gỗ sắc nét và màu sắc bắt mắt.

Cách phân biệt các loại gỗ lim

Gỗ lim xanh

Loại gỗ này thuộc họ Fabaceae, chi erythrophleum. Trong bảng phân loại gỗ của Việt Nam, loại gỗ này được xếp vào nhóm I. Ngoài ra, chúng cũng thuộc “bộ tứ thiết” bao gồm: đinh, lim, sến, táu.

Đặc điểm sinh học

Đây là loại gỗ có kích thước thân cây lớn, thẳng. Cây trưởng thành thường có chiều cao trên 30m, đường kính trung bình từ 70-90cm. Vỏ cây có màu nâu, càng lớn vỏ cây sẽ càng sần sùi. Và nứt ra thành nhiều mảnh to/nhỏ, có màu trắng xám. Tán cây thường phát triển ở độ cao trung bình, và to nên cho bóng mát rất tốt. Lá của cây mọc so le nhau. Hoa có màu xanh nhạt, mọc ở đầu cành.

Cây gỗ có chất lượng tốt thường là những cây có tuổi đời từ 50-60 năm hoặc có cây tuổi đời lên tới hơn 100 năm. Tuy nhiên, hiện nay gỗ được bán trên thị trường chủ yếu chỉ là những cây có tuổi đời từ 20-30 năm. Do nhu cầu sử dụng cao mà số lượng cây lâu năm lại khá ít.

Là loại cây có khả năng sinh trưởng chậm, ưa bóng mát. Thường phân bố ở những nơi có khi hậu nhiệt đới mưa mùa. Chúng ta có thấy bắt gặp loại cây này ở một số nước như: Lào, Đài Loan, Trung Quốc hay một số nước ở Châu Phi. Ở Việt Nam có 2 loại chính, đó là: lim xanh (xuất hiện nhiều ở các tỉnh như: Lạng Sơn, Vĩnh Phúc, Hà Giang, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Nghệ Anh, Quảng Bình,…) và lim xẹt ( xuất hiện nhiều tại các khu vực miền Trung hay Nam Bộ .Loại cây này hiện nay được trồng làm cây phong cảnh nên xuất hiện nhiều trên cả nước ở các khu độ thị, công viên…)

Cách nhận biết gỗ lim xanh

Để nhận biết loại gỗ này với các loại khác rất dễ dàng, chúng ta có thể nhận biết gỗ qua:

Trọng lượng gỗ

Do đặc tính gỗ đặc và rất chắc chắn của mình. Nên trọng lượng gỗ sẽ nặng hơn các loại gỗ khác. Nhờ điểm này, mà các sản phẩm từ loại gỗ này cũng có khả năng chống mối mọt hay va đập rất tốt. Để nhận biết được, bạn có thể cầm trên tay hai khối gõ sẽ thấy rõ điểm khác biệt. Đặc biệt, các sản phẩm gỗ lim sẽ có 2 loại: gỗ tươi và gỗ đã qua sử dụng. Nếu là gỗ tươi chắc chắn khối lượng gỗ sẽ nặng hơn gỗ đã qua sử dụng, và được tái chế lại.

Vân gỗ

Là những đường xoắn vào nhau tạo nên phong cách rất đặc biệt và thu hút.

Mùi hương

Dù là gỗ tự nhiên hay đã qua xử lý, thì loại gỗ này cũng có mùi hương đặc trưng, hơi hắc. Tuy nhiên, khi đã qua xử lý kỹ càng mùi gỗ sẽ giảm đi một chú. Hoặc những sản phẩm tái chế mùi hắc sẽ dịu đi hơn. Đặc biệt, với loại gỗ sinh trưởng ở khu vực Tây Nguyên của nước ta, hay lim Lào có thể khiến chúng ta bị dị ứng mũi nhẹ.

Màu sắc

Màu tự nhiên của gỗ là màu nâu sẫm, hay màu cánh gián. Để nhận biết nhanh, bạn có thể đổ một chút vôi trong lên bề mặt gỗ, khoảng 1-2 tiếng sau gỗ sẽ chuyển thành màu đen. Hoặc những cây gỗ được ngâm dưới bùn một thời gian cũng sẽ chuyển sang màu đen. Nhờ màu sắc bắt mắt này nên các đồ nội thất có thiết kế sang trọng thường lựa chọn gỗ lim làm nguyên liệu sản xuất chính.

Ưu nhược điểm của gỗ

Ưu điểm:

– Thân gỗ có trọng lượng lớn, rất chắc và cứng.
– Màu sắc tự nhiên kết hợp với vân gỗ đặc sắc tạo nên các sản phẩm rất đẹp và sang trọng.
– Các đường vân gỗ hình xoắn rất bắt mắt.
– Các sản phầm có độ bền cao, không bị cong vênh hay nứt nẻ qua thời gian sử dụng.
– Khả năng chống mối mọt rất tốt.
– Chịu được thời tiết khắc nghiệt, thay đổi thất thường.
– Loại gỗ này mang trong mình ý nghĩa tâm linh, nên được sử dụng nhiều trong các đình, chùa.

Nhược điểm:

– Hiện nay số lượng gỗ có chất lượng tốt đã khan hiếm nên giá thành của gỗ khá cao.
– Mùi hương tự nhiên chưa qua xử lý của gỗ rất hắc, có thể gây ra bệnh dị ứng mũi khi hít phải bụi cưa.
– Trọng lượng của gỗ nặng nên quá trính vận chuyển hay gia công gỗ sẽ gặp khó khăn hơn.
– Nếu gỗ tự nhiên để quá lâu hay ngâm dưới bùn sẽ làm gỗ chuyển từ màu nâu sang màu đen.

Lim xẹt

Loại cây này thuộc họ Đậu, phân họ Vang, có tên khoa học là Peltophorum tonkinensis. Chúng còn được gọi với những cái tên gọi khác như: lim sét, điệp, muồng kim phượng, phượng vàng hay lim vang. Khác với lim xanh, lim xẹt thuộc nhóm V trong bảng phân loại gỗ của Việt Nam.

Đặc điểm sinh học

Loại gỗ này thân cây chỉ cao khoảng từ 20-25m. Vỏ cây màu xám trắng, cành cây phát triển thấp. Lá của cây mọc xen kẽ nhau, có hình dạng giống lá phượng. Hoa của cây có màu vàng tươi, mọc thành chùm ở đầu canh. Quả của cây giống quả phượng, dẹt và dài.

Cây ưa nắng có thể phát triển tốt ngay cả khi thời tiết nắng gắt. Do đó, cây có thể sống trên đất cát pha, đất chua hay cằn cỗi. Cây có tốc độ phát triển trung bình.

Ở Việt Nam, cây sinh trưởng nhiều ở miền Trung và Nam Bộ. Từ Quảng Bình, Quảng Trị đến Khánh Hoà. Ngoài ra, cây cũng mọc tự nhiên ở Bình Dương, Đồng Nai.

Cách nhận biết gỗ lim xẹt

Trọng lượng gỗ:
Thân gỗ tương đối chắc và cứng, trọng lượng gỗ vừa phải không quá nặng. Tuy nhiên, chất lượng gỗ không thua kém gì các loại gỗ có cùng phân khúc.

Vân gỗ

Vân gỗ là những được sọc dài có màu nâu đậm trên rất bắt mắt.

Mùi hương:
Mùi hương của gỗ rất dễ chịu. Không hắc như lim xanh.

Màu sắc:

Màu gỗ tự nhiên là màu nâu đỏ. Các sản phẩm từ loại gỗ này khi được bán ra thị trường được sơn phủ màu cánh gián rất đẹp mắt và sang trọng.

Ưu nhược điểm của gỗ

Ưu điểm:

– Tương tự như lim xanh, loại gỗ này tương đối cứng và nặng.
– Thớ gỗ mịn, màu nâu đỏ, vân gỗ là những được sọc nâu đậm rất bắt mắt. Loại gỗ này là lựa chọn hàng đầu của các phong cách kiến trúc hay nội thất mang phong cách cổ điển.
– Khả năng chống mối mọt của gỗ tương đối tốt.
– Gỗ rất bền theo thời gian và không hay bị nấm mốc.

Nhược điểm:

– Nếu không được xử lý kỹ, gỗ sẽ dễ bị mối mọt, cong vênh hay ẩm mốc.
– Không nên để gỗ ở thời tiết bên ngoài.
– Các sản phẩm từ loại gỗ này cần phài được phủ sơn để tăng khả năng chống ẩm của bề mặt gỗ.

Gỗ lim Lào

Loại gỗ này sinh trưởng trong điều tự nhiên rất thuận lợi. Được khai thác khi đã có tuổi đời cao nên chất gỗ tốt, rất chắc và chịu lực tốt. Vân gỗ cũng mịn hơn. Gỗ tự nhiên có màu đỏ, sau khi được xử lý bề mặt gỗ bóng nổi bật hơn rất nhiều.

Gỗ lim Nam Phi:

Loại gỗ được trồng ở những nơi điều kiện tự nhiên không tốt và khai thác từ sớm. Nên chất lượng gỗ không được đánh giá quá cao. Chỉ ở tầm trung. Tuy nhiên, chất lượng gỗ cũng tốt hơn so với một số loại khác cùng phân khúc.

Trên thị trường hiện nay, với 2 loại gỗ nhập khẩu thì lim Lào chiếm ưu thế nhiều hơn về màu sắc cũng như là chất lượng.

Ứng dụng của gỗ

Loại gỗ này được đánh giá cao không chỉ về chất lượng gỗ bền, chắc, khả năng chống mối mọt tốt và có màu sắc nổi bật, sang trọng. Từ xa xưa, loại gỗ này được rất nhiều gia đình có điều kiện sử dụng để làm nhà, bàn ghế hay đóng thuyền…

Hiện nay chúng cũng thường được sử dụng để làm ra các sản phẩm nội thất cao cấp như: cửa gỗ, sàn nhà, cầu thang bàn ghế, tủ quần áo, giường ngủ, tủ kệ trang trí, lục bình… Hay được sử dụng để xây dựng nhà cổ, chùa…

Lim xẹt còn được sử dụng để làm cây phong cảnh ở đường phố, công viên, các khu sinh thái… Ngoài ra, cây có thể phát triển trên đất cát nên loại cây này còn được sử dụng để trồng ven biển để chống sạt lở hay chắn gió.

Kết luận

Trên đây, Thư Viện Gỗ đã đem tới cho bạn các thông tin về từng loại gỗ lim. Hy vọng qua bài viết này, bạn sẽ có thêm các kiến thức về loại gỗ này. Mỗi loại gỗ sẽ có ưu nhược điểm riêng. Do đó, bạn có thể lựa chọn gỗ theo như cầu sử dụng của mình. Cảm ơn bạn đã theo dõi!