Gỗ Thàn mát – Tìm hiểu về đặc điểm của gỗ

Gỗ Thàn mát là gỗ gì? Để biết loại gỗ này có tốt hay không? Đặc điểm và ứng dụng như thế nào? Hãy cùng Thư Viện Gỗ đi tìm câu trả lời này nhé!

Gỗ Thàn mát là gỗ gì?

Thàn mát hay còn có tên gọi khác: Cây duốc cá; Hột mát; Mát đánh cá; Mác bát (Tày)

Tên khoa học: Millettia ichthyochtona Drake. Loài thực vật này là loài có hoa trong họ Đậu.

Đặc điểm về gỗ Thàn mát

Gỗ Thàn mát có chất lượng hay không? Thàn mát thuộc nhóm gỗ mấy? Loài cây này phân bố ở đâu? Ứng dụng của loại gỗ này trong đời sống thế nào? Chắc chắn đây là những thắc mắc thường được nhiều người đặt ra mỗi khi muốn tìm hiểu về loại gỗ này. Để hiểu rõ hơn về loại gỗ này, hãy cùng nhau tìm hiểu về đặc điểm của gỗ.

Đặc điểm hình thái

– Cây gỗ nhỏ cao từ 6-10m, thân cây hợp trục, tán dày, rụng lá theo mùa phân bổ chủ yếu ở rừng mưa nhiệt đới và rừng mưa nhiệt đới gió mùa, có độ dày tầng đất sâu. Cành non có lông thưa.

– Cành non có lông thưa. Lá kép lông chim lẻ; thường có chừng 5-8 lá chét trên cuống chính; có cuống chung dài từ 7-8cm, còn cuốn lá chét dài từ 3- 4mm. Lá chét thì có phiến hình trái xoan thuôn. Mặt trên lá chét thường mang màu muội đèn; còn mặt dưới màu xanh nhạt có khoảng 7-8 cặp gân phụ.

– Thàn mát mọc thành chùm ở nách lá, và chúng mọc thành cụm rũ xuống trông rất đẹp. Với mỗi bông hoa, kích thước từ 1-1,5cm. Hoa thường nở vào tầm tháng 2-3 trước khi ra lá đầy đủ.

– Quả Thàn mát dạng quả đậu dài khoảng 10–12cm, rộng 2–3 cm; dạng đậu từ 1/3 phía trên hẹp lại trông rất giống con dao mã tấu lưỡi rộng, bên trong quả có chứa hạt bên trong. Tháng 4 là thời điểm thu hoạch hạt.

Sự phân bố

Thàn mát là loài cây được trồng nhiều ở vùng thượng du nước ta. Cây có mặt nhiều trên các vùng đá vôi như: Tây Bắc, Lạng Sơn, Hoà Bình, Bắc Thái và nhiều nơi khác nữa. Cây thàn mát  được trồng nhiều ở các nước có khí hậu nhiệt đới gió mùa

Cây thàn mát thường mọc hoang ở các tỉnh phía Bắc (Bắc Cạn, Thái Nguyên, Hà Tây) và Bắc Trung Bộ (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh). Ngoài ra, cây cũng được trồng trong phố và thành thị để vừa lấy bóng mát vừa làm cảnh. Tại miền bắc Việt Nam cây Thàn mát dễ gây nhầm lẫn với cây Sưa (Dalbergia tonkinensis) do hình dáng và kích thước lá chét khá tương đồng, màu hoa trắng, hoa mọc thành chùm và cũng nở trước khi lá mọc đầy đủ, thời gian nở hoa trùng lặp và thân cây cũng cùng dạng thân hợp trục.

Cây chủ yếu được trồng làm cây đường phố. Hạt có thể tán nhỏ trộn với tro bếp rải xuống sông suối, ao hồ để duốc cá. Nhiều nơi ở Việt Nam người ta giã nhỏ hạt, pha thêm với nước với tỉ lệ 4-16% để chế thuốc trừ sâu thảo mộc

Gỗ Thàn mát thuộc nhóm gỗ mấy?

Trong bảng phân loại nhóm gỗ theo Bảng phân loại gỗ theo tiêu chuẩn Việt Nam gỗ Thàn mát thuộc GỖ NHÓM VII – Gỗ nhẹ, sức chịu đựng kém, dễ bị mối mọt, cong vênh; được xếp cùng các loại gỗ khác như: Me, Chân chim, Phổi bò,…Thàn Mát là loài cây mang đến khá nhiều giá trị cho cuộc sống của chúng ta.

Theo xếp hạng phân loại gỗ thì nhóm gỗ này nhẹ, sức chịu đựng kém, khả năng chống mối mọt thấp, dễ bị cong vênh và hư hỏng. Nhưng khi tìm hiểu chi tiết thì nhiều cây gỗ có tính ứng dụng rất cao, phẩm chất trung bình.

Đặc tính của Thàn Mát

Thàn Mát là loại gỗ thuộc nhóm VII trong bảng phân loại gỗ ở Việt Nam. Chính vì thế, loại gỗ này có một số đặc điểm quen thuộc như sau:

– Gỗ thớ thẳng, và kết cấu mịn

– Gỗ dễ gia công, nhưng cũng dễ mục, cong vênh, hay mối mọt

– Chất gỗ tương đối nhẹ, và sức chịu đựng khá kém

Lá có màu xanh nhạt còn hoa có màu tím, quả thì màu xanh lúc non và khi già thì chuyển thành màu vàng và sau cùng là thành nâu đen

Công dụng của cây Thàn mát

Nhiều khách hàng vẫn lo lắng về các đồ nội thất từ Thàn Mát có tốt không? Thàn Mát cũng được dùng để thiết kế các đồ dùng gia đình như: phòng khách, phòng ngủ, nhà bếp; mà mức giá vô cùng phải chăng. Gỗ Thàn Mát rủ có màu trắng; với giá thể cấy nấm, mộc nhĩ.

Thàn mát là cây phát triển rất tốt nên không bị sâu bệnh gây hại; được nhiều người lựa chọn để trồng trong sân vườn. Ngoài ra, thàn mát được trồng nhiều trong các biệt thự sang trọng hay các công viên trong những thành phố lớn. Cây còn có tác dụng phòng hộ đầu nguồn; giúp giữ nước, bám đất, chống xói mòn, điều hòa khí hậu; đặc biệt là góp phần cải tạo môi trường.

Cây thàn mát là cây trồng bóng mát đẹp, chúng được trồng nhiều để tạo điểm nhấn vì hoa thành chùm và màu tím rất nổi bật.

Trong y học:

• Trong dân gian hạt và thân cây thàn mát được dùng để thuốc cá. Tán nhỏ, trộn với tro bếp, rắc vào dòng nước suối đã ngân lại, cá sẽ chết, nổi lên chỉ việc vớt về ăn mà không hề ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Các nhà khoa học đã tìm thấy trong hạt thàn mát chứa khoảng 30 – 38% dầu, gồm, albumin, sapotoxin và rotenone. Trong đó, rotenone là chất độc đối với nhiều loài động vật, nếu tiêm trực tiếp vào mạch máu có thể gây ngộ độc, khó thở, nôn, làm tê liệt thần kinh trung ương và khiến con vật chết do bị ngạt. Với liều mạnh hơn, rotenone làm rối loạn nhịp tim, mạch chậm và tê liệt tâm thất.
• Giã nhỏ hạt thàn mát rồi ngâm với nước lã từ pha loãng với nồng độ khác nhau, phun lên cây làm thuốc để trừ nhiều loại sâu bệnh gây hại như Cirphis salebrosa, sâu keo Spodoptera mauritia, rệp khoai, nhậy hại bông..Với cách này vừa diệt được sâu bệnh nhưng lại đảm bảo an toàn với sức khỏe

Thuộc tính khác

• Hạt cây thàn mát có độc như: rotenon, sapotoxin, chất gôm và các chất albumin. Nên được dùng để thuốc cá
• Đối với và động vật máu nóng thì hạt thàn mát không quá nguy hiểm nên khi tán bột thuốc này thì có thể gây chảy nước mắt, hắt hơi và buồn nôn

Giá của Gỗ Thàn Mát

Gỗ Thàn Mát giá bao nhiêu? Gỗ Thàn Mát có đắt không? Hãy cùng tìm hiểu câu trả lời nhé!

Giá loại gỗ này với những đặc tính hay công dụng nêu trên; có mức giá vô cùng hợp lý. Bạn có thể tham khảo tầm giá trung bình đối với các loại gỗ nhóm VII như sau: khoảng 1.500.000 VNĐ/m3 đối với gỗ tròn (đường kính >30cm, dài >1m); và 2.000.000 VNĐ/m3 đối với xẻ các quy cách dài >3m.

Cách trồng và chăm sóc

Đất: Phải chọn loại đất tơi xốp, thoát nước tốt thì mới thích hợp để trồng cây thàn mát

Nước: Cây có nhu cầu nước cao, do đó cần chú trọng đến việc tưới nước luôn đảm bảo được độ ẩm cho cây trồng phát triển tốt nhất.

Ánh sáng và nhiệt độ : Để cây thàn mát phát triển tốt thì cần trồng ngoài trời không có bóng râm vì cây ưa sáng.  Cây thích hợp ở những khu vực có nhiệt độ dưới 25 độ C

Dinh dưỡng: ở trong thời kỳ sinh trưởng, cần bổ sung một lượng phân đạm để cho cây phát triển nhanh. Và cũng cần bổ sung thêm nhiều loại phân bón hữu cơ khác để cây trồng được cung cấp đủ chất nhất.

Lời kết

Thàn Mát là loài cây mang đến khá nhiều giá trị cho cuộc sống của chúng ta. Và bạn có biết, cây Thàn Mát cũng có thể được khai thác để lấy gỗ, hay phục vụ cho ngành sản xuất đồ nội – ngoại thất.

Trên đây là các thông tin chi tiết về gỗ Thàn mát được Thư Viện Gỗ tìm hiểu và tổng hợp lại. Hy vọng sẽ giúp bạn hiểu hơn về gỗ Thàn mát và có những thông cần thiết cho mình. Cảm ơn bạn đã theo dõi!

Tìm hiểu thêm thông tin về các loại gỗ khác đã được Thư Viện Gỗ cập nhật tại đây.