Trạch quạch hột nhỏ – Đặc điểm và công dụng của cây

Cây Trạch quạch hột nhỏ là cây gì? Đặc diểm và ứng dụng như thế nào? Hãy cùng Thư Viện Gỗ đi tìm câu trả lời này nhé!

Cây trạch quạch

Cây Trạch quạch hột nhỏ là cây gì?

Trạch quạch hột nhỏ hay còn được gọi là: Muồng ràng ràng.

Tên khoa học: Adenanthera micrrosperma Teysm.& Bìnn. Họ: Mimosaceae (Trinh nữ). Loài này được Johannes Elias Teijsmann & Simon Binnendijk miêu tả khoa học đầu tiên năm 1864.

Công dụng: Sốt nóng, đau bụng, kiết lỵ, ỉa chảy, bệnh về tóc, rắn cắn (Hạt). Tê thấp (Lá).

Đặc điểm về gỗ Trạch quạch hột nhỏ

Để hiểu rõ hơn về loại gỗ này, hãy cùng nhau tìm hiểu về đặc điểm của gỗ.

Đặc điểm hình thái

Đây là loại cây to, cao 15 – 20m. Cành hình trụ nhẵn.  Tán xoè rộng. Vỏ màu nâu có nhiều nốt sần, Cây mọc lẻ thường phân cành thấp, cành lúc còn non màu nâu đỏ và có cạnh. Lá kép hai lần lông chim lẻ, mọc so le, có khoảng 8 – 9 lá trên 1 nhánh cây; dài khoảng 5 -10cm. Gân lá nổi rõ ở cả hai mặt, lá chét không bằng nhau, mặt trên nhẵn, mặt dưới hơi có lông áp sát; hình bầu dục hoặc hình trái xoan ngược.

Cụm hoa mọc ở kẽ lá thành bông, nhánh hoa dài 10 – 15cm; Hoa lưỡng tính mẫu năm đều, tràng màu xanh vàng 5 cánh hẹp và nhị 10; chỉ nhị rời; bầu phủ nhiều lông, lá bắc nhỏ rụng sớm; màu vàng, hoa nhỏ rất nhiều, xếp dày đặc thành vòng.

Quả có hình lưỡi liềm, cong xoắn; hạt hình mắt chim hay hơi hình thận,  dài 12–15 cm, rộng 1,5 cm; màu đỏ bóng. Khi quả chưa khô có màu xanh, quả khô thành màu nâu, biến thành các dạng khác nhau trông rất lạ mắt.

Mùa hoa quả là vào tháng 6-9.

Lá và quả cây

 Phân bố, thu hái và chế biến cây

• Trạch quạch hạt nhỏ là cây của vùng nhiệt đới châu Á, phân bố rải rác ở Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan, Campuchia, Việt Nam và Nam Trung Quốc.
• Ở Việt Nam, có 2 loài ở Việt Nam thường gọi là trạch quạch và ràng ràng.
• Cây ra hoa nhiều vào cuối mùa khô, quả chín tự mở để hạt rơi vãi xung quanh gốc. Hiện chưa quan sát được cây con mọc từ hạt; Cây tái sinh khoẻ sau khi bị chặt.
• Cây mọc ở các tỉnh miền núi có độ cao dưới 600m, đôi khi thấy ở vùng đổi trung du; thường gặp nhiều hơn ở các tỉnh miền Trung và đảo lớn.
• Trạch quạch là loại cây ưa sáng, có thể chịu được khô hạn, thường mọc ở rừng thưa, các đồi cây bụi ở ven biển hoặc đảo. Sinh sản bằng hạt tốt ở rừng có tán che thưa; tái sinh kém trong rừng kín. Cây chịu hạn tốt. Tốc độ sinh trưởng trung bình.

 Bộ phận dùng của cây

Hạt thu hái ở quả chín.

Hạt và lá được dùng ở dạng phơi khô. Sử dụng để làm thuốc chữa bệnh.

 Thành phần hóa học

• Hạt trạch quách chứ 28% dầu, HCN glucosid, acid lignoceric, 14% dầu béo, acid lignoceric với hàm lượng 25% trong dầu hoặc 2,24% trọng lượng hạt. Hạt trạch quạch còn chứa lipid mà acid béo chủ yếu là linoleic bên cạnh acid lignoceric và acid cerotic, các men ức chế trypsin gồm một chuỗi đơn polypeptid có 182 acidamin gồm 4 nửa đơn vị cystein và 1 chuỗi acid pyroglutamic.
• Lá chứa alcaloid cũng được sử dụng làm thuốc ở Ấn Độ và Malaixia. Nước sắc lá dùng trị thấp khớp mạn tính, thống phong, đái ra máu.
• Các men ức chế cystein proteinase là một protein có trọng lượng phân tử 29KDa và có các thành phần acid amin tương tự như papain trong hạt đu đủ.

 Tác dụng dược lý

Rễ trạch quạch có tác dụng gây nôn và tiêu chảy.

Một chất chưa xác định được cấu trúc từ hạt trạch quạch có phân tử lượng 24000, có tác dụng ức chế men pepsin của tuyến tụy.

Công dụng của cây

Gỗ có dác nâu xám, lõi nâu vàng, thuộc loại gỗ cứng, nặng, dễ gia công, mặt cắt nhẵn và bóng, sắc gỗ tươi đẹp, dùng làm đồ dùng gia đình cao cấp, báng súng, đồ mỹ nghệ.

Gỗ có màu nhuộm vàng; cũng được dùng sắc nước uống tăng lực. Cây được trồng nhiều làm cảnh và lấy gỗ.

Tủ quần áo

Ngoài ra các bộ phận của cây còn được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh như:

• Lá trạch quạch được dùng chữa thấp khớp mạn tính, thống phong, đái ra máu. Vỏ cây sắc uống chữa thấp khớp, lỵ.
• Gỗ sắc uống để tăng lực.
• Hạt được dùng làm thuốc đắp làm vỡ mủ chữa nhọt, áp xe, viêm vết thương nhiễm khuẩn, đau nửa đầu, thấp khớp. Để chữa rắn cắn, lấy 7 – 10 hạt trạch quạch, đập vỡ vỏ, lấy nhân, giã nát, thêm nước, gạn uống, bã đắp lên vết cắn.
• Chú ý: Toàn cây trạch quạch có chất độc, nhất là hạt, vì vậy khi dùng phải rất thận trọng. Nếu chưa có kinh nghiệm không nên dùng uống.

Lời kết

Gỗ Trạch quạch hột nhỏ dù hiện nay không còn xuất hiện nhiều nhưng với những công dụng mà cây mang lại cho thấy cây vô cùng tốt. Vì vậy, các sản phẩm từ gỗ của loại cây này luôn nhận được sự quan tâm của mọi người. Đây là loại caya mang lại lợi ích tốt cho mọi người nên khi tìm hiểu và mua các sản phẩm từ cây cần tìm hiểu kĩ và tìm một cơ sở uy tín.

Trên đây là các thông tin chi tiết về gỗ Trạch quạch hột nhỏ được Thư Viện Gỗ tìm hiểu và tổng hợp lại. Hy vọng sẽ giúp bạn hiểu hơn về gỗ và có những thông cần thiết cho mình. Cảm ơn bạn đã theo dõi!

Tìm hiểu thêm thông tin về các loại gỗ khác đã được Thư Viện Gỗ cập nhật tại đây.