GỖ TRẦM HƯƠNG LÀ GÌ VÀ CÓ CÔNG DỤNG GÌ?

Trầm hương là cái tên quá đỗi quen thuộc với nhiều người hiện nay, các sản phẩm từ của nó luôn có nhu cầu lớn trên thị trường. Vậy trầm hương là gì hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!

Trầm hương là gì?

Trầm hương là phần gỗ được hình thành đặc biệt từ cây Dó Bầu (tên gọi khác là cây gió, cây dó trầm, cây trầm, cây kỳ nam).

Trên thực tế, đây là phần gỗ chứa nhiều nhựa thơm của cây Dó. Phần nhựa này phải tiết ra từ vết thương tự nhiên của cây, có thể là do tác động của côn trùng, sét đánh hay do khí hậu… Và tuyệt đối không có sự tác động từ con người.

Trầm hương sống phổ biến sống ở đâu?

Trên thế giới, trầm hương phân bố rộng rãi trên toàn châu Á.

Trên đất nước ta, loại cây này cũng được tìm thấy ở nhiều nơi như :

• Miền Bắc: Hoàng Liên Sơn, Vĩnh Phú, Hòa Bình, Hà Tây,…
• Miền Trung: Nghệ An, Quảng Bình, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Quảng Trị,…
• Tây Nguyên: Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk.
• Miền Nam: Bình Thuận, Lâm Đồng, Bình Phước, Đồng Nai,…

Đặc tính sinh thái và đặc điểm hình thái của trầm hương

Đây là cây thân gỗ lớn, xanh, cao từ 15-40m với đường kính trên 60m. Vỏ cây có màu xám, các vết nhăn dọc theo thân cây, thịt vỏ màu trắng, có xơ và tơ mịn dày, cành non phủ lông mềm màu vàng xám.

Lá cây không dày, có hình bầu dục hoặc lưỡi mác, mọc đối nhau. Mặt trên của lá có màu xanh bóng, mặt dưới có xanh nhạt hơn và có lông mịn, lá có gân hình lông chim nổi rõ ở mặt dưới, hợp lại ở mép, cuống lá dài 2 – 5mm.

Hoa có dạng cụm hình tán hay chùm mang nhiều hoa mọc ở kẽ lá. Hoa có cuống, đài hình chuông màu trắng tro có 5 thùy và 10 vày, bầu hình trứng có lông dày, và thường đậu hoa vào tháng 7 – 8.

Quả dài khoảng 4cm, dày 2cm và dài chừng 3cm, mỗi quả có 2 hạt, quả thường chín vào tháng 6 – tháng 7.

Khi cây có tuổi thọ 30 năm mới cho chất lượng trầm tốt nhất, sau khi chịu tác động của thiên nhiên hay nhân tạo, các vết thương rỉ nhựa kết hợp với các vi sinh vật và khoáng chất trong đất sinh ra trầm hương.

Gỗ trầm hương có mấy loại

Có rất nhiều phân định theo loại nhưng theo cảm quan của con người thì được chia làm 4 loại – 4 hạng

Đặc điểm của từng loại

Hạng Nhất: Trầm hương kỳ nam hay còn gọi là Kỳ Nam

Đây là loại trầm tự nhiên có phẩm chất cấp cao nhất. Bởi vì gỗ có nhiều tinh dầu trầm, mềm, dẻo và nhuyễn. Khi nếm sẽ có đủ các vị chua, cay, đắng, ngọt.

Ngậm lâu trong đầu lưỡi sẽ có cảm giác tê lưỡi ngay vùng tiếp xúc.

Khi đốt hương thơm đặc biệt, khói xanh, bay thẳng và dài lên không trung.

Kỳ Nam gồm 4 loại:

• Bạch Kì: có màu trắng ngà, xám nhạt, rất quý hiếm và đắt đỏ.

• Thanh Kỳ: màu xanh xám, ánh lục, quý hiếm chỉ sau Bạch Kì.

• Huỳnh Kỳ: màu vàng sẫm vàng nâu, cũng là loại trầm quý.

• Hắc Kỳ: màu đen chàm, hắc ín.

Hạng Nhì:  Trầm

Loại trầm này ít dầu, khi mới đốt tỏa ra mùi hương, khói trắng, bay luẩn quẩn rồi sẽ tan ngay; có vị đắng.

Gồm 6 loại:

– Loại 1: sắc sáp trắng (có giá trị cao nhất)

– Loại 2: sắc xanh đầu vịt

– Loại 3: sắc sáp xanh

– Loại 4: sắc sáp vàng

– Loại 5: sắc vằn lông hổ

– Loại 6: sắc vàng đốm dầu

Hạng Ba: Tốc (Tock)

Tốc là dạng trầm hương chứa lượng dầu thấp nhất trong các loại trầm hương, chủ yếu là phần bên ngoài, dài thớ gỗ.

Gồm 4 loại:

– Tốc đỉa: nhóm tốc này có độ nhiễm dầu nhiều trong thớ gỗ, có kích thước nhỏ bằng ngón tay hoặc bằng con đỉa.

– Tốc dây: nhóm tốc này có mức độ nhiễm dầu xen tạo nên các vòng giữa các thớ gỗ, có dạng thon dài, dáng rễ cây

– Tốc hương: nhóm tốc này có độ nhiễm dầu dạng mảnh, mùi thơm đặc biệt hơn các dạng tốc khác.

– Tốc pi: có mức độ nhiễm dầu mỏng, chủ yếu là bao quanh thớ gỗ theo dạng hình tháp hoặc hình ống lớn.

Hạng 4: Trầm Kiến

Là loại trầm có chứa hang, lỗ do kiến làm tổ trên cây. Trầm kiến có giá từ hàng trăm triệu trở lên, là một loại trầm khá quý hiếm trong tự nhiên.

Giá trị của trầm hương vô cùng lớn

Để ví von độ quý hiếm của Trầm Hương mà người xưa đã có câu “ngậm ngải tìm trầm”, cũng đủ thấy loại gỗ này có giá trị lớn như thế nào?

Ứng dụng trong đời sống

Trầm Hương thường được trồng làm cây bóng mát trong sân vườn, trồng thành rừng để thu nhựa quý (gọi là trầm) mang lại giá trị kinh tế cao.

Nhựa Trầm rất thơm, được dùng làm hương liệu quý. Vỏ cây còn có thể dùng sản xuất sợi bông hoặc giấy đặc biệt.

Trầm kỳ có mùi thơm hơi hắc, những vật phẩm chế tác từ kỳ có hương thơm gần như là mãi mãi. Có những đồ trang sức người ta làm từ kỳ nam đeo vài chục năm vẫn còn tỏa hương thơm.

Ứng dụng trong đông y

Người ta dùng trầm hương để làm thuốc có vị đắng giúp bổ nguyên dương, bổ thận khí, trợ sức cho công năng của tỳ thận, ngoài ra còn có tác dụng trợ tim, mạch tim, lợi tiêu hóa, trị tiêu chảy, chống nôn…

Ứng dụng trong tâm linh

Người đời quan niệm rằng, loại gỗ này đem đến cho người sở hữu những điều may mắn, bình an, sức khỏe dồi dào, sự nghiệp phát triển vững vàng, cuộc sống hạnh phúc, làm ăn phát đạt.

Khói trầm hương được dùng như một chất trừ tà, uế khí, còn nước được vẩy lên xác ướp để bảo quản.

Bột trầm hương chống được bọ chét, chấy, rận.

Nhận biết trầm hương tự nhiên

• Thứ nhất là nó Mềm
• Có mầu đen khi cắt đôi
• Thả xuống nước thì chìm, không phai trong nước
• Chầm đẹp phải còn nguyên lớp phấn mầu đất khô, củi, gỗ cũ
• Nhiều tinh dầu (lượng dầu nhiều hay ít thì được phân loại trầm tốc bông, kỳ, kỳ nam)
• Hương thơm nhẹ, nhưng xâu, lưu được nâu
• Màu sắc và kích thước không đồng đều
• Khi dùng lửa đốt thì khói tụ thành 1 đường, có mầu trắng xanh
• Khi đốt thấy mùi nhẹ, có vị ngọt, không chua

Một số sản phẩm làm từ trầm hương

Kết luận

Hi vọng với những thông tin trên, bạn đã có được những kiến thức cơ bản để hiểu về trầm hương. Đây là một loại gỗ vô cùng quý hiếm trong thiên nhiên, vì vậy hãy thật tỉnh táo khi lựa chọn những sản phẩm làm từ loại gỗ này nhé!