Tìm hiểu về làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp

Nếu nhắc đến nghề tiện gỗ mỹ nghệ ở nước ta không thể không kể đến làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp. Những sản phẩm của ngôi làng truyền thống này đã nổi tiếng khắp cả nước bởi chất lượng và sự tinh xảo; cùng với đó là sự lồng ghép khéo léo để đưa nét đặc trưng của văn hóa tình bình định vào từng sản phẩm. Hãy cùng Thư Viện Gỗ tìm hiểu về làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp nhé!

Lịch sử làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp

Nằm cách thành phố Quy Nhơn khoảng 30km về hướng Tây Bắc; chính là thôn Nhạn Tháp, xã Nhơn Hậu, tỉnh Bình Định. Từ cách đây hàng mấy trăm năm; tiện gỗ đã là nghề truyền thống ở Nhạn Tháp.

Để làng nghề có thể phát triển mạnh mẽ hơn nữa; đích thân những vị tiên chỉ của ngôi làng này đã ra Bắc; để mời những người thợ lành nghề từ một làng gỗ nổi tiếng ở: làng nghề La Xuyên – Nam Định; Chàng Sơn – Thạch Thất, Phú Xuyên – Thường Tín – Hà Nội, Đồng Kỵ – Bắc Ninh…; về để truyền nghề. Chính những người thợ này đã giúp cho ngôi làng phát triển và thăng hoa nhanh chóng; bởi họ đã cất công về lại Bắc Ninh để có thể mời gọi thêm những tay thợ giỏi tiếp theo vào Nhạn Tháp.

Từ năm 2000 đến năm 2006 có thể nói là thời kỳ cực thịnh của làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp. Bởi ở giai đoạn này những loại gỗ quý như: cẩm lai, trắc gai, trầm thị, chò chỉ,…; vẫn còn nguồn cung cấp dồi dào và đem lại lợi nhuận cao. Bắt đầu từ nơi tiêu thụ chính là tỉnh Bình Định; lâu dần các sản phẩm của làng Nhạn Tháp tiếp tục được tiêu thụ ở Trung Quốc. Đôi khi, chính những thương nhân Trung Quốc đã phải cất công về tận làng nghề để đặt mẫu.

Cho tới năm 2007, làng nghề này được nới rộng ra thôn Vân Sơn; và phát triển thành một cộng đồng tiện gỗ nghệ thuật rộng lớn. Chính nhờ sự phát triển mạnh mẽ này mà từ đó; làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp đã được UBND tỉnh Bình Định ra công văn; đổi tên thành làng nghề truyền thống tiện gỗ mỹ nghệ Nhơn Hậu.

Làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp

Trong suốt nhiều năm nay, ngôi làng Nhạn Tháp vẫn luôn nổi tiếng với các sản phẩm gỗ tiện, đục chạm, khảm xà cừ. Từ những khâu chọn nguyên liệu cho tới chàm nhám hoàn thiện và phun bóng đều được người nghệ nhân làm rất chuyên tâm để tạo ra những sản phẩm có chất lượng tốt nhất.

Các sản phẩm của làng nghề truyền thống Nhạn Tháp rất phong phú và đa dạng. Để phù hợp với xu hướng đồ gỗ của người tiêu dùng; các sản phẩm của làng nghề truyền thống Nhạn Tháp luôn được cập nhật nhiều mẫu mã đa dạng. Sự thức thời, cầu thị và nhạy bén này đã giúp cho làng nghề ngày càng được biết tới nhiều hơn.

Nghề truyền thống ở làng Nhạn Tháp

Nhắc tới ngôi làng truyền thống này; chắc chắc không thể không nhắc tới 2 sản phẩm được ưa chuộng nhất chính là: lục bình khảm xà cừ và các sản phẩm tiện gỗ.

Khảm xà cừ còn có tên gọi là cẩn xà cừ; đây là một nghề thủ công đã có từ rất lâu đời ở nước ta. Bởi Việt Nam có lợi thế nằm cạnh bờ biển dài; nên nguồn nguyên liệu luôn dồi dào. Và Nhạn Tháp chính là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời; nổi tiếng với sản phẩm lục bình khảm xà cừ. Các loại lục bình với nhiều kích cỡ khác nhau phù hợp với nhu cầu sử dụng; được chạm trổ và khảm xà cừ công phu; hay đục, chạm, lộng bông hoa, muông thú trên những lục bình có kích thước lớn.

Dưới đôi bàn tay khéo léo của người nghệ nhân; những chiếc lục bình sẽ được khảm chìm xà được xuống bề mặt gỗ; hoặc tạo hình 3 chiều và gắn nổi trên bề mặt gỗ; tạo ra các sản phẩm mang tính nghệ thuật cao và rất tinh xảo. Mỗi miếng ốc xà cừ trai ngọc; hay bào ngư được sử dụng đều toát lên hồn của sản phẩm. Những đường cắt sắc sảo được ghép lại với nhau theo nhiều hình thù.

Tiếp đến, chính là các sản phẩm đồ gỗ tự nhiên được gia công cắt gọt và thực hiện nhờ chuyển động xoay tròn của trục chính (hiểu đơn giản chính là chiếc mâm có 1 trục chính kẹp giữ gỗ; trục chính xoay tròn đồng thời tạp chuyển động gỗ xoay tròn theo trục; kết hợp với các chuyển động tịnh tiến theo phương dọc và ngang của dụng cụ cắt, gọt tạo thành chuyển động cắt, gọt sản phẩm theo ý muốn.

Các sản phẩm của làng nghề Nhạn Tháp

Trước đây, các sản phẩm chủ lực của làng nghề là: lục bình; chân bàn ghế, các trụ chỉ tròn;… Các sản phẩm được làm từ gỗ quý hiếm nên có giá thành khá cao. Đặc biệt, các sản phẩm làm ra đều rất tinh xảo nên được ưa chuộng nhiều ở thị trường Trung Quốc.

Tuy nhiên, những thay đổi về thời gian khiến lượng gỗ quý dần khan hiếm; cùng với đó là hướng khách hàng được thay đổi. Vì muốn hướng tới khách hàng trong nước; nên làng nghề đã bắt đầu chuyển sang sử dụng những loại gỗ phổ biến và có nguồn cung dồi dào như: mít, xoan, kéo; để sản xuất ra các loại đồ thờ cúng như: lư hương, lục bình, chân đèn, án thờ; hay tủ bàn, đèn thờ, gạt tàn, quả địa cầu, bộ bình trà,…

Lý do các sản phẩm của làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp được ưa thích

Các sản phẩm chủ yếu của làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp là các đồ thờ tự và các đồ dùng trong gia đình. Các nghệ nhân sẽ sử dụng đôi bàn tay tài hoa, khéo léo và đôi mắt thẩm mỹ; kết hợp với năng khiếu về nghệ thuật để tạo ra các sản phẩm mỹ nghệ độc đáo và đẹp mắt; cùng những hoa văn, họa tiết hay hình dạng nổi bật.

Nếu so về chất lượng thì các sản phẩm của làng Nhạn Tháp tinh xảo hơn rất nhiều; nhưng giá thành lại rất hợp lý. Đây cũng chính là lý do vì sao mà làng Nhạn Tháp lại được nhiều khách hàng tín nhiệm và lựa chọn như vậy.

Lời kết

Trải qua nhiều thời kỳ thăng trầm khác nhau; làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp vẫn luôn giữ gìn được truyền thống để tạo ra các sản phẩm gỗ mỹ nghệ mang tính nghệ thuật và giá trị nhân văn cao.

Khi cuộc sống ngày càng thay đổi và được nâng cao; nhu cầu về cái đẹp cũng lớn thì các sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ của Nhạn Tháp không chỉ dừng lại ở việc phục vụ đời sống hàng ngày; mà con mang nét đẹp nghệ thuật độc đáo. Chính điều này đã giúp cho làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp vươn lên và phát triển mạnh mẽ hơn trên thị trường.

Trên đây là những thông tin chi tiết về làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp . Cảm ơn bạn đã theo dõi!